راهکارهای طراحی معماری در جهت شفابخشی محیط آموزشی برای کودکان اُتیستیک

نویسندگان

1 گروه هنر، دانشکده معماری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 استادیار، دانشکده معماری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

معماری، به عنوان یک حرفه و یک دانش، با دستکاری محیط فیزیکی برای تسهیل عملکردهای خاص و برانگیختن رفتار مورد نظر سروکار دارد؛ به طوریکه برطرف کننده‌ی نیاز همه‌ی کاربران باشد و افراد خاص نباید مورد استثنا قرار بگیرند. این محیط عمدتاً از عناصر حسی- بافت‌ها، رنگ‌ها، الگوها، آکوستیک و غیره تشکیل شده است. اُتیسم که در فارسی با معنای «درخودماندگی» نیز شناخته می‌شود، به عنوان مجموعه‌ای از اختلالات ذهنی و رفتاری تا حدود بسیار زیادی وابسته به شرایط محیطی بوده و نقش این عناصر و سایر شرایط محیط کالبدی در بهبود و شفابخشی این دسته از افراد بسیار حیاتی است. با توجه به آمار افزایش جمعیت افراد مبتلا به اُتیسم در ایران و جهان، به طوریکه از هر 150 کودک متولد شده 1 نفر مبتلا به این اختلال است، لزوم پرداختن به مراکز آموزشی و درمانی مخصوص این کودکان ضرورت می‌یابد. پژوهش حاضر بر مبنای مطالعات کتابخانه‌ای و با مرور ادبیات علمی میکوشد تا با بررسی عوامل تاثیرگذار بر طراحی کالبد محیط متناسب با کودکان اُتیستیک از جمله نور و رنگ، مکان‌یابی و همسایگی، انعطاف‌پذیری، الگوی حرکت و مسیریابی، و ... و ارائه‌ی راهکارهای اصولی معماری در جهت شفابخشی محیط آموزشی برای این دسته از افراد، در این جهت گام نهاده باشد. روش گردآوری اطلاعات نیز توصیفی و تحلیل داده‌ها مبتنی بر مقایسه، ارزیابی و بر اساس استدلال منطقی است. در انتها و بر اساس یافته‌های مرور ادبیات علمی، جدولی مبتنی بر راهکارهای کالبدی موثر بر طراحی محیط آموزشی شفابخش برای کودکان دارای اختلال اُتیسم ارایه شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Architectural design solutions towards healing educational environment for autistic children

نویسندگان [English]

  • Mohammadsalar Hafez 1
  • Mojtaba Pourahmadi 2
1 Department of Art, Faculty of Architecture, Guilan University, Rasht, Iran.
2 Assistant Professor, Faculty of Architecture, Guilan University, Rasht, Iran.
چکیده [English]

Despite its ecological potential and great potentials for attracting tourists and developing the tourism industry, Talesh city needs the infrastructure of accommodation and entertainment spaces that will satisfy tourists. On the other hand, the construction of these infrastructures may have irreversible effects on the environment. Therefore, it should be designed in accordance with the principles that cause the least damage to the community and the host environment and provide facilities to meet the needs of tourism and the people of the region according to design principles and the effects of nature to protect and raise the quality of natural resources. These principles provide a framework of perspectives that can provide a better understanding of ecotourism and its impact on tourism attractions. The purpose of this study is to extract and achieve common principles and components of ecotourism, based on which it is possible to evaluate a function of ecotourism features before designing and building, and using architectural solutions and using ecotourism theories with appropriate methods. The research method of the present study is qualitative and schematic with the nature of content analysis. Sampling in this citation is purposeful-selective through in-depth interviews with a statistical population of 20 architects. The data collection method is based on field studies, interviews, studies of some books, articles and authoritative sources. As a result, components of ecotourism in the design of tourism-related buildings based on the application of methods of cultural development, economic prosperity, etc. in the region have been introduced as a model for the design and construction of residential-recreational complexes in the predisposed region.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Architectural design
  • environment healing
  • educational environment
  • autistic child
  1. سرتیپ‌زاده، ل. قاسمی‌ سیچانی، م و مجاهدی، ه. (1396). تحلیل وضعیت معماری مراکز آموزشی کودکان مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم (ASD) مطالعه موردی: سه مرکز اوتیسم در شهر اصفهان. مجله مطالعات ناتوانی، 7(13).
  2. مشهدی فتحعلی، ه. (1395). فضاهای آموزشی برای کودکان اوتیستیک از دیدگاه روانشناسی محیط. ماهنامه شباک، 2(11و 12)، 189-194.
  3. کاظمی شیشوان، م و شریف خواجه پاشا، س. (1398). بررسی نقش محیط کالبدی معماری بر درمان اختلال اوتیسم در کودکان 4 تا 10 سال در شهر ارومیه. معماری و شهرسازی آرمان شهر، 12(29)، 153-166.
  4. جعفرنژاد رضائیه، س و حمه جانی، ی. (1397). بررسی کیفیت فضای نگهداری و توانبخشی کودکان اتیسم از منظر معماری. سومین کنفرانس بین المللی عمران، معماری و طراحی شهری
  5. رافعی، ط. (1385). اتیسم ارزیابی و درمان (چاپ اول). تهران: نشر دانژه.
  6. جی.کوتاگنو، آ. (1393). مداخلات گروهی در درمان و آموزش کودکان اتیسم (با تاکید بر مهارت‌ها و شایستگی‌ اجتماعی) (چاپ اول؛ ترجمه دکتر سالار فرامرزی، اقبال شفیعی، فاطمه رنجبر). اصفهان: انتشارات جهاد دانشگاهی واحد اصفهان.
  7. کوئین، ک. (1388). درخودماندگی(ترجمه گزیده‌ای از فصول اول، دوم، چهارم ویازدهم) (چاپ اول؛ ترجمه سید امیر امین یزدی، سیده سُلیل ضیائی). مشهد: موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
  8. Young, E. (2004). Special needs. RIBA Journal, 58–60.
  9. Whitehurst, T. (2006). The impact of building design on children with autistic spectrum disorders. Good Autism Practice, 7(1), 31–38.
  10. Beaver, Ch. (2006). Designing environments for children and adults with ASD. Second world autism congress & exhibition.
  11. Mostafa, M. (2007). An architecture for autism: Concepts of design intervention for the autistic user. Int J Architect research ,2(1), 189–211.
  12. Humphreys, S. (2011). Architecture and autism. Autism Europe link, (55), 9-13.
  13. سعیدی محمودآبادی، ک و کاظمی شیشوان، م. (1391). الگوی طراحی فضاهای آموزشی و درمانی کودکان مبتلا به بیماری اوتیسم. اولین همایش ملی اندیشه‌ها و فناوری‌های نو در معماری.
  14. کامل‌نیا، ح. (1388). دستور زبان طراحی محیط‌های یادگیری مفاهیم و تجربه‌ها در طراحی: مراکز پیش‌دبستانی، مدارس، دانشگاه‌ها. تهران: انتشارات سبحان نور.
  15. احسانی‌فر، ه. (1399). معماری درخودماندگان، پاسخی به نیاز بیماران آسپرگر (چاپ اول). تهران: انتشارات علم و دانش.
  16. گینز، ک. بورنه، آ. گیرسون، م و کلبرینگ، م. (1397). معماری عاملی شفابخش برای کودکان اوتیسمی (چاپ اول؛ ترجمه بهشید حسینی، نسترن رضوی). تهران: انتشارات دانشگاه پارس.
  17. Pal, I. (2020). Travel with the image of the city. “https://architecture-news.com/travel-with-the-image-of-the-city/”. Access date: 11/05/2021
  18. حسن‌زاده، آ و رشیدکلیور، ح. ا. (1393). تاثیر رنگ و نور بر ایجاد آرامش روانی کودکان مبتلا به اوتیسم. همایش ملی معماری، عمران و توسعه نوین شهری.
  19. زارعی سلمانی، س و رشیدکلیور، ح. ا. (1396). شناسایی مولفه های معماری تاثیرگذار بر روی کودکان مبتلا به طیف اوتیسم در طراحی مدرسه بیمارستان برای این افراد با رویکرد کنترل و کاهش علایم. پنجمین کنفرانس ملی پژوهش‌های کاربردی در مهندسی عمران، معماری و مدیریت شهری.
  20. سلطانی، س. (1394). بررسی عوامل محیطی موثر در فرآیند بهبود کودکان اوتیسم از منظر رونشناسی محیطی. کنفرانس سالانه تحقیقات در مهندسی عمران، معماری و شهرسازی و محیط زیست پایدار.
  21. مجاهدی، ه. قاسمی سیچانی، م، فروزنده، ا و بهرامی‌پور، م. (1396). معماری و اوتیسم، راهکارهای طراحی برای فضاهای آموزشی (چاپ دوم؛ اداره کل نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس اصفهان). اصفهان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان.
  22. کاووسی، س. زوورزی، ش و روشن بخت، ک. (1394). رابطه هماهنگ معماری و کودکان اوتیسم. اولین کنفرانس سالانه بین‌المللی عمران، معماری و شهرسازی.
  23. پارون وایلدز، ا. ج. (1399). طراحی داخلی برای اوتیسم (چاپ اول؛ ترجمه سارا حمزه‌لو، هانیه جلالوند). تهران: انتشارات دانشگاه پارس.