نقش امنیت در ارتقای سرزندگی محیط های مسکونی، نمونه موردی: خانه تقوی و باقری گرگان

نویسندگان

1 گروه هنر، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 استادیار، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

امروزه به دلیل عدم توجه کافی طراحان به مسایل کیفی و روانشناختی در فضاهای سکونتی، احساس سرزندگی کاهش یافته است. افراد بیش از پیش با محیط خود بیگانه شده‌اند و حضور فعال آن‌ها نیز در محیط زندگی کم‌تر دیده می‌شود. به نظر می‌رسد مولفه امنیت به عنوان عاملی اساسی در ارتقای میل افراد به حضور دوباره در محیط‌های کالبدی موثر باشد. در حقیقت فقدان امنیت در فضاهای سکونتی موجب کاهش حضور ساکنین در این فضاها و در نتیجه عدم رضایتمندی و سرزندگی محیطی شده‌است. بنابراین اولین و مهم‌ترین گام برای پدیداری سرزندگی در محیط‌های ساخته شده لزوم برقراری امنیت در آن است. در این پژوهش فرض بر آن است که نحوه طراحی فضاهای کالبدی می‌تواند در مورد استفاده قرار‌گرفتن و یا عدم استفاده افراد از آن فضا تاثیر بسزایی داشته باشد. هدف از پژوهش پیش‌رو شناسایی آن دسته از عواملی است که موجبات امنیت را در فضای سکونتی فراهم -می‌آورد. دو خانه بومی گرگان نیز جهت بررسی عوامل ایجابی بدست آمده و مقایسه آن با شرایط کنونی انتخاب شده‌است. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی است. روش گردآوری اطلاعات نیز توصیفی_تحلیلی و بخشی از آن به صورت میدانی است. تحلیل داده‌ها نیز مبتنی بر ارزیابی و استدلال منطقی صورت گرفته‌است. یافته های این پژوهش حاکی از آن است که مولفه امنیت به عنوان متغیر مستقل در ایجاد احساس سرزندگی و رضایتمندی در محیط های سکونتی ایفا نقش می کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The role of security in improving the vitality of residential environments, a case study: Taqvi and Bagheri's house in Gorgan

نویسندگان [English]

  • Mahtab Esmailpour 1
  • Hamzeh Gholamalizadeh 2
1 Department of Art, Faculty of Art and Architecture, Guilan University, Rasht, Iran
2 Assistant Professor, Faculty of Arts and Architecture, University of Guilan, Rasht, Iran.
چکیده [English]

Today, due to the lack of attention of designers to qualitative and psychological issues in residential spaces, the sense of vitality has decreased. People are more and more alienated from their environment and their active presence in the living environment is less visible. It seems that the security component is effective as a basic factor in promoting people's desire to be present again in physical environments. In fact, the lack of security in residential spaces has reduced the presence of residents in these spaces and as a result, lack of satisfaction and environmental vitality. Therefore, the first and most important step for the emergence of vitality in the built environment is the need to establish security in it. In this research, it is assumed that the design of physical spaces can have a significant impact on whether or not people use that space. The purpose of the upcoming research is to identify those factors that provide security in the residential space. Two native houses of Gorgan were also selected to examine the positive factors and compare them with the current conditions. This research is practical in terms of purpose. The method of collecting information is descriptive-analytical and part of it is field-based. Data analysis is also based on evaluation and logical reasoning. The findings of this research indicate that the security component plays a role as an independent variable in creating a sense of vitality and satisfaction in residential environments.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Security
  • vitality
  • residential environment
  • physical environment
  • Gorgan
  1. یزدانی، س. و تیموری، س. (1392). تاثیر فضاهای باز مجتمع های مسکونی بر افزایش تعاملات اجتماعی ساکنین. نشریه هویت شهر. 7، (15)، 92-83.
  2. بمانیان، م، ر. و محمودی نژاد، ه. (1387). تحقیقی در سنجش عوامل تاثیرگذار بر احساس امنیت شهری نمونه موردی: شهر کرمان. فصلنامه مدیریت شهری. (19)، 59-71.
  3. ادیبی ­سعدی­ نژاد، ف. و عظیمی، آ. (1390). تبیین امنیت در محیط شهری بر مبنای پارامترهای کالبدی و طراحی (مورد شهر بابلسر). نشریه آمایش محیط. 4، (15)، 81-105.
  4. مطلبی، ق.، خدادادی آق قلعه، ف. و اکبری، ع. (1395). تاثیر احساس امنیت بر رضایتمندی سکونتی در مجتمع مسکونی هزار دستگاه نازی آباد تهران بر اساس مدل (C.P.T.E.D). نشریه هنرهای زیبا. 21، (1)، 78-67.
  5. لنگ، ج. (1383). آفرینش نظریه معماری- نقش علوم رفتاری در طراحی محیط. چاپ چهارم. ترجمه علیرضا عینی فر، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
  6. الکساندر، ک. (1390). سرشت نظم. ترجمه رضا سیروس صبری، علی اکبری. تهران: انتشارات پرهام نقش.
  7. سلیمی، ا، ر. (1400). بازشناسی تئوری های امنیت شهری در فضاهای عمومی از نگاه نظریه پردازان. نشریه معماری شناسی. 3، (19)، 95-101.
  8. طاهر طلوع دل، م، ص. و سادات، س، ا. (1396). مؤلفه های عامل ایجاد سرزندگی ساکنین فضاهای زیستی. نشریه معماری و شهرسازی پایدار. 5، (1)، 60-47.
  9. بنتلی، ا، ی.، الکک، آ.، مورین، پ.، گلین، س. و اسمیت، گ. (1398). محیط­های پاسخده. چاپ چهاردهم. ترجمه مصطفی بهزاد فر. تهران: انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.
  10. خستو، م. و سعیدی رضوانی، ن. (1389). عوامل موثر بر سرزندگی فضاهای شهری. فصلنامه هویت شهر. 4، (6)، 74-63.
  11. گلکار، ک. (1379). مولفه های سازنده کیفیت طراحی شهری. نشریه علمی- پژوهشی صفه. (32)، 65-38.
  12. گلکار، ک. (1386). نشاط و سر زندگی در شهر به کمک طراحی شهری. نشریه شهرنگار. 7، (39)، 38-24.
  13. مازلو، ا. ا. (1369). انگیزش و شخصیت. چاپ دوم. ترجمه احمد رضوانی، مشهد: موسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی.
  14. طباطبایی، م. (1385). معیارهای طراحی شهری و محیطی در مقیاس های مختلف فضایی. نشریه جستار­های شهرسازی. (17 و 18)، 66-76.
  15. شهبازی، م.، یگانه، م. و بمانیان، م. (1398). غربالگری عوامل سرزندگی محیطی در فضاهای باز مجموعه های مسکونی شهر تهران با استفاده از تکنیک فازی. فصلنامه مدیریت شهری، (54)، 147–
  16. الکساندر، ک. (1390). معماری و راز جاودانگی- راه بی زمان ساختن. ترجمه مهرداد قیومی بیدهندی. تهران: انتشارات دانشگاه شهید بهشتی.
  17. گل، ی. (1396). زندگی در فضای میان ساختمان ها. ترجمه شیما شصتی، سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی، تهران.
  18. ایسنا. (1395). بافت قدیم گرگان، بهشتی برای گردشگران و دوستداران میراث فرهنگی. https://www.isna.ir/news/95040111865/. تاریخ دسترسی: (10/8/1400).
  19. صحرا نورد، س. (1395). تصاویر هوایی شهر تهران، "http://fna.ir/V5JQRG". تاریخ دسترسی: (10/8/1400).
  20. هاشمی، س، س. نقی زاده، م. (1396). بررسی راهکارهای ارتقا امنیت در طراحی مجتمع های مسکونی. کنفرانس ملی معماری و شهرسازی. 4.
  21. اغنیایی، ا.، منتظرالحجه، م. و نبوی یزدی، م، م. (1394). نقش محرمیت در معماری اسلامی-ایرانی. همایش ملی معماری و شهرسازی بومی ایران. 1، دانشگاه علم و هنر یزد.
  22. سلطان زاده، ح. و قاسمی نیا، م. (1390). گونه شناسی ساختار کالبدی-کارکردی معماری مسکونی استان گلستان. معماری و شهرسازی آرمان شهر. 4، (7)، 1-15.
  23. محسنی­تبریزی، ع.، قهرمانی، س. و یاهک، س. (1390). فضاهای بی دفاع شهری و خشونت (مطالعه موردی فضاهای بی دفاع شهر تهران). نشریه جامعه شناسی کاربردی. 22، (4), 51-70.
  24. بزی، خ، ر.، دهداری، م.، شجاع، ط. وموسوی، م، س. (1395). سیر تحولات معماری شهری در شهرهای ایرانی- اسلامی (نمونه موردی خانه باقری، گرگان). کنگره پیشگامان پیشرفت. 10.