عوامل مؤثر بر افزایش احساس تعلق دانشجویان در طراحی خوابگاه دانشجویی بارویکرد معماری بیوفیلیک

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده‌ی معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 استادیار، دانشکده معماری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

عده‌ی زیادی از دانشجویان برای تحصیل ناگزیر به ترک محل سکونتشان می‌شوند و خوابگاه‌های دانشجویی را برای اقامت انتخاب می‌کنند. پژوهش حاضر به بررسی طراحی معماری خوابگاه‌های دانشجویی از منظر بیوفیلیک می‌پردازد و هدف از آن ارتقاء حس تعلق و آرامش دانشجویان در خوابگاه‌ها است. دانشجویان با ورود به خوابگاه با احساساتی همچون غربت، تنهایی، اضطراب و افسردگی مواجه می‌شوند و حس دلبستگی به مکان  جدید در آنها دیده نمی‌شود. نبود حس تعلق به خوابگاه در دانشجویان و برهم خوردن آرامش آن‌ها می‌تواند افت تحصیلی دانشجویان را در پی داشته باشد. از این رو تحلیل و بررسی در زمینه معماری خوابگاه‌های دانشجویی از منظر اثرگذاری بر حس تعلق و آرامش دانشجویان امری ضروری است. با توجه به نیاز دانشجویان به حس تعلق و آرامش استفاده از معماری بیوفیلیک به عنوان یکی از گرایش‌های معماری پایدار راهگشا است. معماری بیوفیلیک سعی در فهم نیازهای ذاتی بشر و پیوند او با محیط طبیعی و سعی در تکامل روابط انسان - طبیعت به منظور ایجاد آرامش، آسایش و حس تعلق در انسان دارد. طراحی بیوفیلیک باعث تقویت وابستگی های عاطفی ما به مکان ها می شود. این رویکرد طراحی دلبستگی احساسی به مکان ها را در انسان ایجاد می‌کند و سبب شکل گیری مفهوم حس تعلق می گردد. در این تحقیق به بررسی عوامل مؤثر بر آرامش و حس تعلق دانشجویان در خوابگاه با استفاده از راهکارهای طراحی بایوفیلیک من‌جمله وجود محیط طبیعی پرداخته می‌شود و الگوهایی با استفاده از طراحی بیوفیلیک در جهت ایجاد حس تعلق در خوابگاه دانشجویی ارائه می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effective factors on increasing students' sense of belonging in the design of student dormitories using biophilic architecture approach

نویسندگان [English]

  • Sima Abyazi 1
  • Mojtaba Pourahmadi 2
1 MA Student in Architecture, Department of Architecture, Faculty of Art and Architecture, Guilan University, Rasht, Iran
2 Assistant Professor, Faculty of Architecture, Guilan University, Rasht, Iran.
چکیده [English]

Many students are forced to leave their place of residence to study and choose student dormitories to stay. The current research examines the architectural design of student dormitories from a biophilic perspective, and its purpose is to improve the sense of belonging and comfort of students in the dormitories. Upon entering the dormitory, students face feelings such as homelessness, loneliness, anxiety and depression, and they do not feel attached to the new place. The lack of a sense of belonging to the dormitory in the students and the disruption of their peace can lead to the academic decline of the students. Therefore, it is necessary to analyze and investigate the architecture of student dormitories from the point of view of influencing the sense of belonging and peace of students. Considering the students' need for a sense of belonging and peace, using biophilic architecture as one of the trends of sustainable architecture is a way forward. Biophilic architecture tries to understand the inherent needs of humans and their connection with the natural environment and tries to evolve human-nature relations in order to create peace, comfort and a sense of belonging in humans. Biophilic design reinforces our emotional attachments to places. This design approach creates emotional attachment to places in humans and creates the concept of belonging. In this research, the factors affecting students' comfort and sense of belonging in the dormitory are investigated using biophilic design solutions, including the presence of natural environment, and models are presented using biophilic design to create a sense of belonging in the student dormitory.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Student dormitory
  • mental health
  • nature
  • biophilic design
  • architectural design
  1. ﺑﻬزاد ﺑﻬﺒﻬﺎﻧﻲ، آرزو، ﻋﻠﻲآﺑﺎدی، ﻣﺤﻤﺪ، ﺳﺎﻣﺎﻧﻲ، ﺳﻴﺎﻣﻚ، ﭘﻮرﻧﺎدری، ﺣﺴﻴﻦ، (1390)، ﻃﺮاﺣﻲ ﺧﻮاﺑﮕﺎه ﻫﺎی ﺟﺪﻳﺪ ﺑﺮاﺳﺎس ﺗﺮﺟﻴﺤﺎت داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن در اﺑﻌﺎد ﻣﻌﻤﺎری و رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﻣﺤﻴﻄﻲ، رواﻧﺸﻨﺎﺳﻲ ﻣﻌﺎﺻر، دوره ششم، شماره1 (پیاپی 11)، 56-68.
  2. سعیدی، علی اصغر، اسماعیل زاده، خالد، (1389)، بررسی مسائل و مشکلات خوابگاههای دانشجویان دختر دانشگاههای دولتی در شهر تهران ، فصلنامه ی زن و بهداشت، دوره 1، شماره 1، 43-88.
  3. طیبی، مینا، گل افشان، سها، (1395)، راهکارهایی طراحانه برای پیاده سازی طراحی بایوفیلیک در ساختمانهای محیطی، دومین کنفرانس بین المللی دستاورهای نوین پژوهشی در عمران، معماری و مدیریت شهری.
  4. ‌پروین، ستار، (1395)، چالش‌های ‌زندگی‌ دانشجویی‌ در ‌خوابگاه‌‌های ‌خودگران‌ در ‌شهر‌‌ تهران ‌(با‌ تأکید ‌بر ‌آسیب‌های اجتماعی) ، بررسی مسائل اجتماعی ایران، دوره7، شماره2، 311-338.
  5. میرزنده دل، سیده آلاله، (1396)، سهیلی، جمال الدین، تأثیر فاکتورهای طراحی پایدار بر افزایش حس آرامش فضا در آسایشگاه‌های روانی، چهارمین کنفرانس ملی معماری و شهرسازی پایداری و تاب آوری از آرمان تا واقعیت، قزوین، ایران.
  6. سلمانزاده یزدی، علیرضا، متوسلیان، امیر محمد، (1397)، بررسی الگوهای طراحی بیوفیلیک در فضاهای درمانی بمنظور ارتقای ارتباط انسان با طبیعت، سومین کنفرانس بین المللی معماری، مهندسی عمران، کشاورزی و محیط زیست، بلغارستان.
  7. پوراسکندری، آیلین، شاکری، موسی، (1398)، شناخت مؤلفه‌های طراحی جهت کسب آرامش در مجتمع های مسکونی، سومین کنفرانس بین المللی و چهارمین کنفرانس ملی مهندسی عمران و معماری و طراحی شهری، ایران، دانشگاه هنر تبریز.
  8. زارعی لاکسار، وزیری، حمید، کلامی، مریم، (1396)، طراحی معماری خوابگاه دانشجویی دختران دانشگاه زنجان با رویکرد بهبود سلامت روانی کاربران، پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد، دانشگاه زنجان، ایران، زنجان.
  9. انواری، زهره، (1397)، حس تعلق به خوابگاه؛ مطالعه موردی دختران دانشگاه های دولتی شهر تهران، فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، ایران، تهران.
  10. امانی سندیانی، سمیه، ترکاشوند، عباس، (1393)، طراحی مجتمع مسکونی در انزلی با هدف ارتقاء حس تعلق ساکنان، پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
  11. امینی دهاقانی، مینا، خدابخشیان، مقدی، (1398)، تبیین راهکارهای ارتباط با طبیعت در ساختمانهای مسکونی بر اساس طراحی بیوفیلیک (نمونه موردی؛ ساختمان برج باغ آربوریکول)، نهمین کنفرانس بین المللی توسعه پایدار و عمران شهری، اصغهان، ایران.
  12. داعی ‌پور، زینب، (1393)، رابطه حضور طبیعت و افزایش حس تعلق در خانه های سنتی ایران، باغ نظر، ایران، تهران.
  13. نظرپور، محمدتقی، (1398)، رابطة بین سلامت روان دانشجویان با فضای کالبدی خوابگاه؛ «مورد پژوهی چهار بلوک خوابگاه دختران دانشگاه شهید بهشتی»، نشریه هنرهای زیبا، دوره 4، شماره3 ، 87-96.
  14. صدرالغروی، تیناسادات، نخعی، جلال، (1397)، نظریه معماری بیوفیلیک با رویکرد روانشناسی محیطی، کنفرانس ملی تحقیقات بنیادین در عمران، معماری و شهرسازی، ایران، تهران.