برنامه‌ریزی ارتقای کیفیت زندگی در محلات فرسوده شهری، نمونه موردی: محله هاشمی منطقه 10 تهران

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران

2 استادیار، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران

چکیده

یکی از اهداف اولیه واصلی فرآیند برنامه‌ریزی شهری، حفظ و بهبود کیفیت محیط شهری و به‌تبع آن ارتقای کیفیت زندگی است. مفاهیم کیفیت محیط و کیفیت زندگی که درواقع کنشی علیه توسعه‌ی یک‌بعدی اقتصادی در سطح ملی و توسعه‌ی صرفاً کالبدی در مقیاس شهری است، تلاشی در جهت دستیابی به معیارهای کیفی در عرصه‌ی برنامه‌ریزی شهری است؛ بنابراین ضرورت شناخت وضعیت موجود کیفیت زندگی شهری و سنجش و ارزیابی آن به یکی از مهم‌ترین جنبه‌های مطالعاتی در مباحث برنامه‌ریزی شهری تبدیل‌شده است. کیفیت زندگی شهری، از واژه‌هایی است که تعریف مشخص و یکسانی ندارد؛ اگرچه مردم به‌صورت غریزی معنای آن را به‌راحتی درک می‌کنند، اما این مفهوم برای آن‌ها یکسان نیست. به همین دلیل اندازه‌گیری آن مستلزم تعریفی جامع و مشخص است تا بتوان ابعاد مختلف آن را به‌صورت شفاف موردبررسی قرارداد؛ بنابراین باید شاخص‌ها و معیارهای سنجش کیفیت زندگی افراد تعیین گردند. لذا در این تحقیق، شاخص‌ها و معیارهای اصلی تعریف کیفیت زندگی از متون مختلف استخراج گردید و سپس از میان آن‌ها شاخص‌های مناسب ارزیابی کیفیت زندگی شهری در بافت‌های فرسوده‌ی شهری انتخاب شد و در محله‌ی هاشمی که از محلات فرسوده‌ی شهری واقع در منطقه‌ی ده تهران است تحلیل و بررسی شد. در پایان با توجه به بررسی‌های انجام‌شده مشخص گردید که محله‌ی هاشمی از جنبه‌های مختلفی همچون بالا بودن و رواج یافتن جرم و بزه در میان جوانان، کمبود فضاهای تفریحی و فراغتی باکیفیت مناسب، ناامنی در شب و... با مشکل مواجه است و راهکارهای مناسب حل این مسائل و مشکلات ارائه شد

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Planning to improve the quality of life in worn-out urban neighborhoods, case study: Hashemi neighborhood, district 10, Tehran

نویسندگان [English]

  • Mahsa Noroozi 1
  • Maliheh Babakhani 2
1 MSc student in Urban Planning, Faculty of Architecture and Urbanism, Imam Khomeini International University (IKIU), Qazvin, Iran
2 Assistant Professor, Faculty of Architecture and Urbanism, Imam Khomeini International University (IKIU), Qazvin, Iran
چکیده [English]

One of the primary goals of the urban planning process is to maintain and improve the quality of the urban environment and consequently improve the quality of life. The concepts of quality of the environment and quality of life, which is actually an action against one-dimensional economic development at the national level and purely physical development at the urban scale, is an effort to achieve quality criteria in the field of urban planning; Therefore, the necessity of knowing the current state of urban life quality and measuring and evaluating it has become one of the most important aspects of studies in urban planning issues. The quality of urban life is one of the terms that does not have a clear and uniform definition; Although people instinctively understand its meaning easily, it is not the same concept for them. For this reason, its measurement requires a comprehensive and specific definition so that its various dimensions can be examined in a transparent manner; Therefore, indicators and criteria for measuring people's quality of life should be determined. Therefore, in this research, the main indicators and criteria for defining the quality of life were extracted from various texts, and then among them, suitable indicators for evaluating the quality of urban life in dilapidated urban contexts were selected and analyzed in Hashemi neighborhood, which is one of the dilapidated urban neighborhoods located in 10 district of Tehran. In the end, according to the investigations, it was determined that Hashemi neighborhood is facing problems from various aspects such as the high and prevalence of crime and delinquency among young people, the lack of quality recreational and leisure spaces, insecurity at night, etc., and appropriate solutions are needed. Solutions to these issues and problems were presented.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Worn texture
  • quality of urban life
  • indicators of quality of life
  • Hashemi neighborhood

مراجع

  1. حاج یوسفی، علی. (1381). کیفیت زندگی و راهبردهای اصلاحی، تهران، فصلنامه‌ی مددکاری اجتماعی، شماره8، صص: 43-56.
  2. Santos, Luis Delfim, Martin, Isabel. (2007). Monitoring urban quality of life: the porto experiences, Social Indicators Research, no.80, pp.411–425
  3. حبیبی، سید محسن و مقصودی، ملیحه. (1388). مرمت شهری. تهران: دانشگاه تهران.
  4. عندلیب،علیرضا. (1389). اصول نوسازی شهری،رویکردی نو به بافت‌های فرسوده. تهران: انتشارات آذرخش.
  5. کامروا، محمدعلی .(1390). بررسی طرح‌های نوسازی بافت فرسوده تهران در پنجاه سال گذشته(37-1387).تهران: شهرداری تهران.
  6. Smith D. M., (1994). Geography and social justice. Bastl Blackwell press, Oxford.
  7. Li, G, Weng, Q. (2007). Measuring the quality of life in city of Indianapolis by integration of Remotesensing and censusdata, International Journal of Remote Sensing , Vol.28,No.2, pp.249–267.
  8. Senlier, Nihal et al. (2009). A perception Survey for the Evaluation of Urban Quality of Life in Kocaeli and a Comparison of the Life Satisfaction with the European Cities, Social Indictor Research , vol94,no.2 , pp.213–226.
  9. محمودی نژاد، هادی و صادقی، علیرضا. (1388). طراحی شهری از روانشناسی محیطی تا رفاه اجتماعی، انتشارات هله.
  10. Profect, Michuel and Power, Gorden. (1992). Planning for Urban Quality, London
  11. ربانی، رسول.، قاسمی، وحید و عباس زاده، محمد. (1387). رابطه ابعاد مادی و غیرمادی رفاه اجتماعی با مشارکت شهروندان در امور شهری، فصلنامه علمی _ پژوهشی رفاه اجتماعی، شماره 32.
  12. Shucksmith, M, Cameron, S, Merridew, T. (2006). First European Quality of Life Survey: Urban – rural differences, University of Newcastle upon Tyne; Institute for Advanced Studies.
  13. Van Kamp, Irene and et al. (2003). Urban environmental quality and human wellbeing toward a conceptual framework and demarcation of concepts: a literature study, Landscape and Urban Planning, Vol. 65, pp. 5-18.
  14. Foo, Tuan Seik. (2000). "subjective assessment of urban quality of life in Singapore (1998-1997)", Habitat international, 24, PP.31-49.
  15. Das, d. (2008). Urban quality of life: A case study of Guwahati. Social Indicators Research, 88, 297-310.
  16. Rogerson, R.J. )1995(. Environmental and health related Quality of life: Conceptual and Methodological Similarities, Social science and medicine, Vol.41, No.10, PP.1373-1382.
  17. Ulengin, B, Ulengin, F, Guvench,U, (2001). A Mutidimensional Approach to Urban Quality of Life: The Case of Istanbul,  vol130, no.2, pp.361-374.
  18. Blomquist, G.C., Berger, M.C.,and Hoehn, J.P. (1988). New estimates of quality of life in urban areas. American Economic Review 78, 89-107
  19. Stover, M.E., and Leven, C.L. (1992). Methodological issues in the determination of the quality of life in urban areas. Urban Studies 29, 737-754.
  20. Sufian, A., and J. M. (1993). A multivariate analysis of the determinants of urban quality of life in the world's largest metropolitan areas. Urban Studies, 30, 1319-1329.
  21. (1994). Human Development Report. Oxford: Oxford University Press
  22. باباخانی، ملیحه. (1397). تبیین ارتباط رضایتمندى ساکنان با اقدامات نوسازى شهر تهران در فاصله سال‌های 92-1388، فصلنامه هویت شهر، شماره سی و هشتم، ص63.
  23. قدرجانی، راضیه و قیطرانی، نیما. (1391). بررسی روش های ارتقاء مشارکت مردمی در بهسازی و نوسازی مساکن فرسوده نمونه موردی: محله جولان در شهر همدان. مطالعات محیطی هفت حصار ، 1(2), 75-83.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار