ضرورت تدوین راهنمای طراحی نما برای بناهای میان‌افزا در بافت‌های تاریخی، نمونه موردی بافت‌های تاریخی مازندران

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی‌ارشد معماری، دانشکده معماری و هنر، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

2 استادیار، دانشکده معماری، دانشگاه گیلان، رشت، ایران

چکیده

نماهای شهری در بافت‌های تاریخی جلوه‌ای از معماری بومی و سنتی هر منطقه می‌باشند. بنابراین از نظر متخصصان و شهروندان عادی دارای اهمیت زیادی هستند. در بسیاری از شهرهای ایران از جمله شهرهای دارای معماری تاریخی قاجاری در مازندران، این بافت‌های تاریخی به دلیل عدم وجود ضوابط مختص آن بافت تاریخی، مورد بی توجهی قرار گرفته‌اند که این امر موجب شده است ساخت‌وسازهای جدید میان‌افزا در بافت‌های تاریخی بدون هیچ برنامه‌ و ارتباط معقول با معماری زمینه انجام گیرند و درنهایت از لحاظ بصری به این بافت‌ها آسیب وارد کنند. با بررسی راهنماهای طراحی در بافت تاریخی شهرهای استان مازندران که از آرشیو سازمان میراث فرهنگی مازندران انجام گرفته است، مشاهده شد که این راهنماها بسیار خلاصه و کوتاه بیان شده‌اند و نتوانستند تاثیر مطلوبی بر ساخت و سازهای جدید در بافت‌های تاریخی داشته باشند. لذا ضرورت تدوین مرجعی تحت عنوان راهنمای طراحی نما برای بافت‌های تاریخی شهرهای مازندران قویاً احساس می‌شود. در پژوهش پیش رو ابتدا به تعریف راهنماهای طراحی پرداخته، سپس آسیب‌شناسی بافت‌های تاریخی مازندران به عنوان نمونه موردی انجام گرفته، درنهایت بر لزوم انجام مطالعات درباره الگوها و قواعد شکل دهنده به نمای ساختمان‌های بومی این بافت‌ها و شناسایی و تدوین این قواعد در قالب راهنمای طراحی نما تاکید شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The necessity of compiling a facade design guide for intermediate buildings in historical contexts, a case study of historical contexts in Mazandaran

نویسندگان [English]

  • Elaheh Yektanrostami 1
  • Mojtaba Pourahmadi 2
1 MSc student in Architecture, Faculty of Art and Architecture, University of Guilan, Rasht, Iran
2 Assistant Professor, Faculty of Architecture, Guilan University, Rasht, Iran.
چکیده [English]

Urban facades in historical contexts are a manifestation of native and traditional architecture of each region. Therefore, they are very important from the point of view of experts and ordinary citizens. In many cities of Iran, including the cities with historical Qajar architecture in Mazandaran, these historical contexts have been neglected due to the lack of specific criteria for that historical context, which has caused new intermediate constructions in historical contexts without any plan or connection reasonable with the architecture of the background and ultimately damage these textures visually. By examining the design guides in the historical context of the cities of Mazandaran province, which was carried out from the archives of Mazandaran Cultural Heritage Organization, it was observed that these guides were very brief and brief and could not have a favorable effect on new constructions in historical contexts. Therefore, the necessity of compiling a reference under the title of facade design guide for the historical contexts of Mazandaran cities is strongly felt. In the upcoming research, he first defined the design guides, then the pathology of the historical textures of Mazandaran was done as a case example, and finally, the need to conduct studies on the patterns and rules that shape the appearance of the native buildings of these textures and identify and formulate these rules in the form of design guides of the facade is emphasized.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Design guide
  • facade
  • historical textures
  • Mazandaran
  • Qajar architecture
  1. بلیلان اصل، لیلا، اعتصام، ایرج، اسلامی، سید غلامرضا(۱۳۹۰) نقش فضای بینابین در هویت‌بخشی به گستره ی فضای بافت‌های تاریخی ایران، فصلنامه علمی-پژوهشی هویت شهر، سال پنجم، شماره ۸، صفحه۷۱-۵۹.
  2. قره‌بگلو، مینو؛ نژادابراهیمی، احد؛ اردبیلچی، ایلقار(۱۳۹۸). معماری میان‌افزا؛ رویکردی میان‌رشته‌ای برای طراحی در بافت تاریخی نمونه‌ی موردی: مجموعه‌ی تجاری مشروطه در بافت تاریخی بازار تبریز، باغ نظر، (۷۶)، ۶۸-۵۷
  3. دولتخواه، نیکو، پوراحمدی، مجتبی(۱۳۹۸). بررسی لزوم بازبینی و تدوین مجدد ضوابط معطوف به پاکت حجمی ساختمان در پلاک‌های شهری محلات تاریخی شهرهای ایران(با نگاهی به محله‌ی زاهدان شهر رشت)، دومین کنفرانس عمران، معماری و شهرسازی کشورهای جهان اسلام.
  4. دامنی گل، افسانه؛ پورموسوی، سیدنادر(۱۳۹۹). تدوین راهنمای طراحی زمینه‌محور نماهای شهری(نمونه مورد بررسی: زمینه تاریخی محله مسجد، دزفول)، مدیریت شهری و روستایی، (۵۸)، ۱۷۴-۱۵۱.
  5. لنگ، جان(۱۳۹۳). طراحی شهری: گونه‌شناسی رویه‌ها و طرح‌ها همراه با بیش از پنجاه مورد خاص، ترجمه سید حسین بحرینی. چاپ پنجم، تهران: دانشگاه تهران.
  6. بهزادفر، مصطفی؛ شکیبامنش، امیر(۱۳۸۷). جایگا راهنماهای طراحی در فرآیند طراحی شهری و نقش آنها در ارتقاء کیفیت فضاهای شهری، آرمانشهر، (۱)، ۱۶-۱.
  7. میرسجادی، سیدامیر، فرکیش، هیرو. ارزیابی الگوها و شناخت فاکتورهای کالبدی تاثیرگذار در معماری خانه های تاریخی نیشابور جهت دستیابی به راهکارهای طراحی و الگوی ساخت منازل در بافت مسکونی سنتی، فصلنامه علمی-پژوهشی پژوهش‌های معماری اسلامی، سال چهارم، شماره۴، صفحه ۷۲-۹۲، ۱۳۹۵.
  8. Kropf, Karl (1993) An enquiry into the definition of urban form in urban morphology. Phd Dissertation, University of Birmingham.
  9. Kropf, Karl S. (1996) An alternative approach to zoning in France: Typology, historical character and development control, European Planning Studies, 4:6, 717-737,