بررسی کالبدی پارک‌ها و فضای سبز در محلات جدید شهری با ضوابط پدافند غیرعامل، نمونه موردی: بوستان کاج، محله ملاصدرا قزوین

نویسندگان

1 استادیار، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوئین زهرا-مرکز شال، شال، ایران

2 دکترای شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، قزوین، ایران.

3 دانشجوی کارشناسی معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد قزوین، قزوین، ایران

چکیده

بررسی بوستان‌ها، پارک‌ها و فضای سبز شهری در محلات جدید شهری که با طرحی از پیش تعیین شده جانمایی و اجرا شده اند، می تواند میزان الزام به قانون را در عمل نمایان سازد. طی یک دهه گذشته قانون پدافند غیرعامل در قالب یکی از مباحث مقررات ملی ساختمان تدوین شده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته و پس از جمع آوری اطلاعات به روش های مطالعات کتابخانه ای و بازدید میدانی به کمک نرم افزار جی.آی.اس به تحلیل اطلاعات نمونه موردی پرداخته است. نمونه موردی در این پژوهش بوستان کاج در محله ملاصدرا در شهر قزوین می باشد که قدمت آن حدود دو دهه می باشد. بر اسا مبحث 21 مقررات ملی هفت عامل در زمینه رعایت ضوابط پدافند غیرعامل در فضاهای شهری حاکم است که عبارتند از فضای باز، عناصر طبیعی، جان پناه، پناهگاه، تجهیزات شهری، ارتفاع جداره و معابر. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد از مجموعه هشت سنجه تعریف شده برای ارزیابی این فضای شهری، حدود نیمی از عوامل رعایت نشده اند و بیشترین مشکلات موجود مربوط به کمبود عناصر مستقر در فضا است. اجرایی شدن ضوابط پدافند غیر عامل در گرو وجود نهاد نظارتی برای این مبحث از مقررات ملی، بازنگری در تفکیک زمین شهری توسط شهرسازان و مهندسان مشاور، و پر رنگ تر شدن ضوابط طراحی شهری و الزام به اجرای آنها توسط مراجع زیربط است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Physical examination of parks and green spaces in new urban neighborhoods with passive defense criteria, case study: Bustan Kaj, Molla Sadra neighborhood of Qazvin

نویسندگان [English]

  • Daryoosh Ardalan 1
  • Marziyeh Ebrahimi 2
  • Mobina Darbahani 3
1 Assistant Professor, Faculty of Architecture and Urbanism, Islamic Azad University (Shal Branch), Shal, Iran
2 PhD of Urbanism, Faculty of Architecture and Urbanism, Islamic Azad University (Qazvin Branch), Qazvin, Iran
3 BSc student in Architecture, Faculty of Architecture and Urbanism, Islamic Azad University (Qazvin Branch), Qazvin, Iran
چکیده [English]

Examining gardens, parks and urban green spaces in new urban neighborhoods that have been placed and implemented with a predetermined plan can show the extent of compliance with the law in practice. In the past decade, the passive defense law has been formulated as one of the topics of the national building regulations. The present study investigated the subject in a descriptive-analytical way, and after collecting information, it analyzed the data of the case sample with the help of GIS software. A case example in this research is the pine grove in Mulla Sadra neighborhood in Qazvin city, which is about two decades old. According to topic 21 of the national regulations, there are seven factors in the field of compliance with passive defense rules in urban spaces, which include open space, natural elements, parapets, shelters, urban equipment, wall height and passages. The results of this research show that from the set of eight criteria defined for the evaluation of this urban space, about half of the factors are not met and the most existing problems are related to the lack of elements located in the space. The implementation of non-active defense regulations depends on the existence of a regulatory body for this issue of national regulations, a review of urban land separation by city planners and consulting engineers, and the addition of urban design regulations and the requirement to implement them by subordinate authorities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Passive defense
  • Mulla Sadra
  • Bustan Kaj
  • urban planning standards
  1. مبحث 21 مقررات ملی ساختمان، پدافند عامل (1388). وزارت راه و شهرسازی، معاونت مسکن و ساختمان، دفتر مقررات ملی ساختمان، نشر توسعه ایران
  2. اسکندری، ح. (1394). دانستنی های پدافند غیر عامل،چاپ ششم، ویرایش چهارم، ناشر بوستان
  3. اساسنامه سازمان پدافند غیر عامل کشور،(1393). نامه شماره 2/20/94502 ف ک. رئیس و دبیر کمیته سازمان پدافند غیر عامل کشور.
  4. یزدی ها، ا. داودپور، ز. (1395). بررسی میزان تاب آوری ساختار کالبدی شهر با تأکید بر پدافند غیرعامل با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی AHP نمونه موردی: مناطق 1و2 شهر قزوین، کنفرانس بین المللی مهندسی معماری و شهرسازی، خرداد 1395 ، تهران
  5. مبحث 21 مقررات ملی ساختمان، پدافند عامل (1395). وزارت راه و شهرسازی، معاونت مسکن و ساختمان، دفتر مقررات ملی ساختمان، مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی
  6. باستانی، ج. فاطمی نژاد، خ. (1395). مدیریت بحران بارویکرد پدافند غیر عامل: کاهش آسیب پذیری مناطق شهری، اولین همایش بین المللی مخاطرات طبیعی و بحران های زیست محیطی ایران، راهکارها و چالش ها، اردبیل، شهریور 1395.
  7. تقوایی، م. جوزی خمسلویی ، ع. (1391). مدیریت و برنامهریزی بحران در فضاهای شهری با رویکرد پدافند غیرعامل و مدل SWOT؛ مطالعه موردی: مسیرهای راهپیمایی شهر اصفهان؛ مجله آمایش جغرافیایی فضا، سال دوم، شماره مسلسل ششم، زمستان 1391.
  8. مبحث 21 مقررات ملی ساختمان، پدافند عامل (1392). وزارت راه و شهرسازی، معاونت مسکن و ساختمان، دفتر مقررات ملی ساختمان، نشر توسعه ایران.